Ruslar onlara Asetin der, Gürcü ve İnguşlar bazen Kuşha, bazen Os. Onlar, yani Kafkasların Alan ve İskit kavimlerinin bir parçası olan Osetler kendilerini gelenekleri ve dünya görüşleriyle tanımlar.

Eskiden sadece Osetler değil bütün Kafkas halkları ruhların ölümsüzlüğüne yani ölümden sonra yaşamın devam ettiğine inanırlardı. Bundan dolayı da insanın yaşarken bir kuleye, ölünce de bir mezara ihtiyacı olduğunu savunurlardı. Her ailenin kendine ait bir mezarı vardı. Hatta burada yaşayan halklar için mezar o kadar önem taşıyordu ki, evlilik tekliflerinde bile damat adayına aile mezarları olup olmadığı sorulurdu. Cevap hayır ise teklif reddedilerek, kız...

Konu ile ilgili yaptığım araştırmalardan şu sonucu çıkardım: En azından beş bin yıldan beri Mezopotamya, Orta-Doğu, İran, Hint, Asya, Orta, Batı ve Kuzey Avrupa coğrafyalarında yaşayan halkların hikâyelerinin, kurulan ve yıkılan devletlerin, imparatorlukların, yaratılan uygarlıkların ve dinlerin önemli aktörlerinden biridir İskit-Sarmat ve Alanlar.

Oset dilinin en önde gelen isimlerinden tarihçi, düşünür, filoloji bilimler doktoru, profesör Abaytı Vaso, 15 Aralık 1900'de askeri Gürcü yolu üzerindeki Kobe köyünde doğdu. Ivan Abaev (1864-1940) ve Nino Dzahovoy'un (? -1958) dördüncü çocuğu (Semyon, Georgi, Sonia (Sofya), Vasso, Olga) olan Vasso ilköğretimi köyünde, ortaokulu Tiflis'te tamamladı (1910 - 1918). 1918 - 1921 yılları arasında kendi köyünde öğretmen olarak çalıştı. Öğrencilerine Oset ve Rus...

Oset aydınları halkı aydınlatma uğraşı veriyor, Oset dilini ve edebiyatını geliştirmeye çabalıyorlardı. Osetya'nın aydın okumuş kadın ve kızları da bu harekete katılmakta gecikmediler.

3 yılın ardından yeniden anavatana gidiyorum. Yaşadığım mutluluk ve heyecan tarif edilemez. Minvodi’ye ulaştıktan sonra yolumuza minibüsle devam ettik. Artık heyecanımız daha da artmaya başlamıştı. Çünkü vatanımıza biraz daha yaklaşıyorduk kırmızı minibüsümüzle. Yolculuğumuz süresince uykuyla uyanıklık arasında etrafı izledik. Ama Osetya sınırlarına girdiğimizi anladığımızda gözlerimizdeki uykunun yerini merak almıştı. Otele geldiğimizde...

Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsızlığını elde eden Gürcistan 1989’da Güney Osetya’ya silahlı saldırılar düzenlemeye başlamıştır. Zaten Gürcü yönetiminin Gürcü olmayan uluslara ve etnik unsurlara karşı baştan beri son derece hoşgörüsüz aşırı ulusçu, şoven ve tehditkâr tutumu söz konusuydu. 

BESLAN 1-3 EYLÜL 2004(...)Dr. Larisa Mamitova, bir ayağı ile basket potasının altına yerleştirilen bombanın fünyesini tutan silahlı teröristin çok yakınındadır. “Bir yanlışlık yaparsa diye gözümü ondan ayırmıyordum. Özellikle “nöbet” değişikliklerinde çok dikkatli bir şekilde davranıyorlardı…” Okulda beden eğitimi öğretmeni olan Alik Tsagolov diyabet hastasıdır ve açlıktan, susuzluktan ve ilaçlarını alamamaktan dolayı yarı baygın halde...

Dünya genelinde de 91 yarışmaya katılarak, 447 ödül alan en eski çocuk sanat okullarından Tavasiev'in dahi çocukları Türkiye'ye geliyor.

Yandaki fotoğrafı Ağustos ayında Kafkasya’da bir dağ köyünde çektim. Sofrada oturan kişilerin arasında dil, din, kültür veya yaşam tarzı birliği yok. Sofra yol kenarındaki küçük bir Ortodoks şapelinin hemen yanındaki çardakta kurulu. İlk bakışta bu insanların tam olarak hangi özelliği paylaştıkları veya hangi amaçla bir araya geldikleri de belli olmuyor. Türkçe, Rusça, Osetçe, Macarca veya İngilizce konuşarak iletişim kuruyorlar.

Tanınmış Oset yazar, profesyonel tercüman, gazeteci, eleştirmen. Nafi 1925 yılında Güney Osetya Kudarkom’daki Hardışer köyünde doğdu. Annesi Sofya ve babası Griş tarafından, Oset yaşam tarzı ve kültürüyle büyütüldü. Oset dilini güzel kullanmayı, ilk olarak annesinin yakını, Hugatı İnal ve Nanitı Ando'dan öğrendi. Kirovköyü ilkokuluna 6 yaşına başladı. Kuzey Osetya hava harp okuluna girdi. 1945 yılında savaş pilotu olarak mezun oldu.fakat...

Ölüler Ülkesinin hakimi. Adı konusunda belirsizlik hakimdir, muhtemelen Bora-ştir, -ştur "Büyük Bora" nın bozulmuş halidir.

Kafkas sıradağlarının kuzeyi ile Karadeniz’i birbirinden ayıran ve Avrupa'ya doğru uzanan sahil şeridi; dağlara doğru uzanan sarp geçitler; sularını Kuban'a, Terek’e ve küçük ırmaklara doğru çeken vadiler dünyanın en eski halklar mozaiğini barındırmaktadır.

Biz Kafkasya'da henüz "feodalizmi" dahi yasamamışken "Rus sömürgeci kapitalizmi" tarafından yaşadığımız topraklardan koparıldık ve yaban ellerini kendimize "vatan" edindik. 19'ncu yüzyıl başlarında Kuzey Kafkasya halklarının ezici çoğunluğu feodalizm öncesine dayanan kısmen köleci kısmen askeri demokratik toplumlardı. Tarım üretimi yok denecek kadar az, mal ticareti yok, kendi ihtiyacı kadar hayvancılık, avcılık ve esas olarak yağma, talan (akıncılık) ve...

Osetya'yı bu yaşıma kadar hep fotoğraflar ve videolardan görmekle yetinmiştim. Bu sefer gidip canlı canlı görecek olmak aylar öncesinden heyecanlanmama sebep oldu. Sonunda beklenen o gün geldi çattı; işte Osetya'dayız! Mineralny Vody'e vardığımızda hava aydınlanmak üzereydi. Grup sorumlumuz Georgi bizi havaalanında karşıladı, otele doğru yola koyulduk. Herkeste bir yorgunluk… Ama heyecan dorukta… Otele vardık ve hiç dinlenmeden kendimizi Prospekt Mira'nın o...

Gürcistan'ın Osetya'ya yaptığı saldırıdan hemen sonra, bombalanmanın geride bıraktığı toz, şehrin üzerinde asılı kalırken, kan izlerinin henüz yıkanmadığı ıssız bir şehir kuruldu. Güney Osetyalı kadınlar o yaz o kadar çok şey kaybetmişlerdi ki artık ağlayamayacaklardı. Izdıraplı anneler şehri ıstırapla yanan bir şehir oldu.

Suriye yönetiminin Abhazya ve Güney Osetya'nın bağımsızlığını tanıdığı ve bu ülkelerle diplomatik ilişkiler kurma konusunda anlaştığı açıklandı.

Bazı, çoğunluk Türk kökenli, tarihçi-yazarların gerek kitaplarında gerekse internet sitelerinde yayınlanan yazılarında Alanların Türk boyları olduklarına ilişkin ciddi iddialar öne sürdükleri bilinen bir gerçek.

1996 yılının ikinci yarısında ziyaret etme fırsatı elde ettim atalarımın geldiği toprakları. Bu yolculuk birçok anıyı biriktirmeme sebep olduğu gibi, hayatıma yeni bakış açıları da kazandırmıştı. Atalarımız boş yere dememişler “çok gezen mi yoksa çok okuyan mı bilir” diye. Siz yine okumayı tercih edin ama, “İnsan okuduğunu unutur, gördüğünü hatırlar, yaptığını bilir.” sözünü de bir kenara yazın. Osetya’daki tek havaalanının...

Bæræg bæræg læcı çıjg, ægær bæræg kudzı çıjg. Sabırlı olan Adam kızı olur aşırı sabreden köpek kızı. (Fazla sessiz kalıp tahammül eden kadın övüleceğine hakarete uğrar.) DE. Xoyı jærdæ æfşmærmæ, æfşmærı jærdæ avd hoxmæ (qædmæ). Kız kardeşin kalbi erkek kardeşte, erkek kardeşin kalbi yedi dağda (ormanda). DE.

Rusya Federsayonundaki genel ekonomik krizin bir sonucu olarak Kuzey Osetya-Alania Cumhuriyeti endüstrisi en yoğun şekilde Rusya Federasyonu endüstrisine entegre olmuş bir sanayi olarak kendini çok zor bir durumda buldu..

Sanırım bir çoğunuz Mehmet Güneş adını ilk kez duydunuz.  Bir kısmınız ise, belki sadece adını duydu. Genç sayılacak bir yaşta. 48 yaşında kalp krizinden hayatını kaybetti. Kısacık hayatına çok şey sığdırdı. 1926 yılında doğdu. Atsete sülalesine mensuptu. Urıjmegate'lerin (Kuşate) yeğeniydi. İlkokul dışında okuma imkanı olmadı. Bu açığını çok okuyarak, araştırarak, kendini geliştirerek kapattı. Kısacık hayatına...

8 Mayıs 2019Saat 10 gibi enstitüye geldim ve Almanya’da ulaşamadığım kitapları buradaki kütüphanede buldum ve hemen çalışmaya başladım. Osetya’ya ilk gelişimde Alan Vakfı’nın vesilesiyle Osetya Kültür Bakanlığının düzenlediği Аланский След (‘Alanların izi’) isimli bir geziye katılıp son günümüzde işte bu enstitüye gelmiştik. O zaman tam da benim araştırma konularımla ilgilenen kişilerle tanıştım ve bu sefer de yine onlarla...

Roma İmparatorluğu M.S. 100’lü yıllardan itibaren genişlemenin sınırlarına gelmiş ve artık elinde tuttuğu toprakları ve halkları idare etmekte zorlanmaya başlamıştı… Tarihte görülen tüm imparatorlukların ortak sorunu ile karşı karşıya idi: idare edemeyeceği kadar geniş bir alana yayılmış olmak… Ek olarak giderek artan bir şekilde Roma topraklarında yeni bir din yayılıyordu… İsa peygamberin taraftarları mantar gibi çoğalıyor ve yayılıyor...

Cenaze kültürümüz ve ve yaşadığımız bozulmalar üzerine yazdığımız yazıya beklediğimizden daha fazla destek aldık ve çok mutlu olduk.Geçen pazar günü Alan Vakfında düzenlenen Hişterler Günü toplantısında konuyu büyüklerimize açtık ve desteklerini aldık.

“Şeylerin isimlerini anlayabilen -demiş Plato- şeyleri de anlar”. Küçük büyük her ulus, tarihle gelişen ve bundan dolayı büyük değer taşıyan kendi etnik ismine sahiptir. 

Hadjı Umar yoksul bir Oset köylü ailesinin çocuğu olarak Vladikavkaz'a bağlı Olginski köyünde 15 Eylül 1903'te dünyaya geldi. Babası Mamşıratı Gior, annesi Alıkkatı Lija, erkek kardeşi Qansau ve kız kardeşi Dunya ile birlikte ekonomik zorluklar ve Çarlık rejiminin baskısı altında çok zor şartlarda bir yaşam sürdüler. Hadjı Umar'ın amcası Şahangeriy ünlü bir devrimci, toplum ve siyaset adamıydı. 1905'te Moskova'da oluşan silahlı ayaklanmaya aktif olarak...

Geçen sene geleneksel gecemizi yaparken, Gelecekte bir gün gelecek demişik. Sizi, yapılacak gece ile ilgili bir hayal kurmaya davet etmiştik.

Geçtiğimiz haftalar bayağı yoğun geçtiği için neler yaptığımı, neler yaşadığımı sizinle paylaşmaya ancak şimdi vakit buluyorum. Yazılarımda yanlışlarımın olduğunu duydum. Bunu, Türkçemin yetersizliğine verin. Gönül isterdi ki Osetçe yazayım. Hatalarımı mazur görmeyin ve anlamadığınız kısımlar olursa çekinmeden bana yazın. Her gün enstitüde yaşadıklarımı yazmakla okuyucuları sıkarım düşüncesiyle son haftalarda yaşadığım ilginç...

Bugün vakfımız da "Hişterler Günü" düzenledik. Hişterlerimiz (Büyüklerimiz) Sabah 11.00 gibi vakfımıza geldiler, birlikte kahvaltı yaptılar, derin derin sohbetler edip, eski güzel günleri andılar. Birbirini tanımayanlar tanıştı, yıllardır görüşmemiş olanlar görüşme imkanı buldular. Birbirlerine şaka yollu takılmalarını mutlulukla izledik ve zamanın nasıl geçtiğini anlamadan öğleden sonra vakfımızdan ayrıldılar.

Şamil’in yenilgisinden sonra Kafkas halkları çok büyük bir üzüntü ve hayal kırıklığı ile yıllardır sürdürdükleri kahramanca mücadelenin sonuna geldiklerini anladılar. 

4 Haziran 2019Geçen hafta karşılaştığım Kültür Bakanı Tsutsiti Aslan’ı bugün ziyaret edecektim ama beni Bakanlığa davet ettiği saati anlamakta biraz zorlandım. Çünkü yazışırken “fæşşixor” dedi. Digoron lehçesi ile “şexuar” kahvaltı demek. Bu nedenle beni bu kadar erken bir saatte çağırmasına şaşırmıştım. Daha sonra saat 3-4 arası gel diye açıklama yapınca anladım ki İronların “şexor (fæşşixor)”u ile Digoronların “şexuar”ı...

Tüm dünyayı sarsan Corona virüs salgınının bizim küçücük Osetya’mıza ulaşması kaçınılmazdı. Nitekim tüm dünyada olduğu gibi Osetya’da da vakalar görülmeye başlandı. Nisan ayı başlarında, Kuzey Osetya’dan (Alanya) arandım, Cumhurbaşkanı Bitarov’un talimatı ile aradıklarını, Corona virüs için, doktor önlüğüne ve maskesine ihtiyaçları olduğunu, Türkiye’den satın almak istediklerini, benim ve Şerif Kanık abimizin uygun firma bulma konusunda...

Giriş: 2018 yılı 2214-A Yurt Dışı Araştırma Burs Programı (Doktora öğrencileri için)’nın 1. dönemine yaptığım başvurunun olumlu sonuçlanması üzerine TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB)’nın sağladığı bursla Rusya Federasyonu Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti başkenti Vladikafkas’a gittim. Vladikafkas’ta yaşadığım 19.01.2019-27.08.2019 tarihleri arasında hem Rus Bilimler Akademisi’ne (RAN) bağlı V. I. Abaev Kuzey...

Dönem dönem bazı bilgileri sizlerle paylaşıyoruz. Bu kapsamda son döneme ilişkin bilgiler aşağıda sıralanmıştır.

Osetya halk sanatçısı, ressam, illüstratör ve grafik sanatçısı, öğretmen olan Tugantı Maharbek 1881 yılında Dur-Dur köyünde dedesinin evinde doğdu. 8 yıl özel bir konuk evinde eğitim aldı. 1891 yılında Vladikafkas'da gerçek bir okula gitti. 1901 yılında Petersburg Sanat Akademisine, 1905 yılında Münih sanat stüdyosuna girdi. 1907 yılında mezun olduktan sonra Osetya'ya döndü ve Vladikafkas'da bir sanat atölyesi kurdu. Yerel sanatçılar ile birlikte sergiler...

İlk profesyonel Oset şairi. 1843 yılında Gizeldon kıyısında doğdu. Temirbolat, Askeri-Oset idari biriminin başkanı, dayısı Albay Musa Kunduk'un yönlendirmesi ile 1857 yılında Leningrad Askeri Harp Okulu’na girdi ve 1860 yılında Teğmen rütbesiyle mezun oldu. Musa Kunduk'un iki ağabeyinin Şeyh Şamil'in naibi olması ve Temirbolat'ın abisi Jambolat'ın bir çatışmada ağır yaralanması üzerine, Çeçenlere yardım ve yataklık yaptıkları gerekçesiyle 1859 yılında...

Ben size desem ki; ABD’liler, Ay’a gittiyse, bu bir Oset’in yardımı sayesinde olmuştur. Ben size desem ki; Bu Oset, İngiltere Kraliçesi’nin, ‘Sir’ ünvanı verme isteğini, “Ben Osetim, aslımı inkar edip, yeniden İngiliz olamam” diyerek reddetmiştir. Yine ben desem ki, Apollo 15’in ABD’li astronotları James Irwin ve Davit Scott dünyaya döndüklerinde ilk işleri İngiltere’ye gidip Osetyalı Tokatı Georgi’ye şükranlarını sunmak oldu, bu ziyaret...

Pazar günü vakfımız Sarıkamış kokuyordu, Bozat kokuyordu, Selim kokuyordu, Hamamlı kokuyordu, Hoşonteler, İstanbul dışında, Bursa'dan, İzmir’den, Yalova'dan Balıkesir'den, Muğla'dan bile geldiler.

1964 yılında Kuzey Kafkasya’nın Osetya Bölgesinde Tsambay’da doğdu. Rus Ordusunda General rütbesine yükselen Kundukatı Musa Kunduk ve Gubate’nin Aslan Bey’den sonra doğan küçük oğludur. Şeyh Şamil Kuvvetlerinin yenilgisi sonrası bölge halkından kurtulmak için Rus Çarı, Çeçen Bölge Komutanı General Musa’dan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına göçe zorlamasını istemesi üzerine Anayurtta yaşamanın zorlaşacağına inanır. 1965 yılında Anadolu'ya...

Fidel Castro 90 yaşında veda etti. Kuşkusuz Castro 20. yüzyılın en önemli şahsiyetlerinden biriydi. Tv’lerde, basında Castro’nun hayatı ve onunla özdeşleşen Küba devrimi çok konuşuluyor ve daha uzun yıllar konuşulacak.

Vakfımızın eski başkanlarından Bad dı (Bakaratı) Murat Eryurt'u kaybettik. İki yıldır mücadele ettiği amansız hastalıktan maalesef kurtulamadı. 1995 yılında vakfımızın başkanlığını yapan Murat Abi, kendi kültürünü, doğduğu toprakları, ata yurdunu hiçbir zaman unutmadı.

İnguş dilinde adı Galmu olan Kambılevkeyı suyunun kenarındaki ağaçların altında Oset Batehbojıkau köyünden ve İnguş Tojıhay köyünden gençler toplanmış eğleniyorlar. Aralarında güreşiyorlar. Ahmet ile Said hem yaşça büyüktürler hem de sıkı güreşçilerdir. 

Muhtemelen dünyada en iyi bilinen efsane, Kral Arthur ve yuvarlak masa şövalyeleri efsanesi; yaklaşık 30 yıl önce insanların Kamelot tutkusuna şahit olmuştum. O yıllarda Dartmouth Üniversitesi’nde öğrenciyken “casque & gauntlet” (miğfer & eldiven) adlı bir derneğe katılmıştım.

Ünlü politikacı, yazar ve şair. Oset kökenli olan Sælıkkatı Ahmet, 1882 yılında Kuzey Osetya’nın Kurttatı Vadisinde Nogqæu köyünde doğdu. Babasının adı Nimbolat'dır. Stavropol Gimnazyumunu (1899) ve Moskova Üniversitesi Hukuk Fakültesini (1907) bitirdi. Üniversitede okurken devrimci düşüncelere ilgi duymaya başladı ve bir süre sonra Rusya Sosyal Demokrat Partisi'ne girdi. Partide bir dizi öğrenci derneğinin yöneticisi olarak önemli bir konuma geldi. Kurucu...

Iştır Nıhas kongresi için Vladikavkaz'a gittiğimizde elbetteki Beslan Anneleri ve Portal gençleri ile buluşacaktık. Beslan Anneleri bizi ve Portal gençlerini bir restoranda ağırladı. Restoran sahibi Nogaytı Elbruz da eşini ve çocuğunu bu felakette kaybetmiş birisi. Portal gençlerini evinde ağırlayan Zansohtı Mustafa Kılıç'ın onlarla olan kucaklaşmalarını görmek gerekirdi. Açıkçası bizlerde Mustafa Kılıç'tan aşağıda kalmadık

Toplum ve siyaset adamı, yazar. 1899 yılında Kafkasya'nın Kuzey Osetya yöresinde doğdu. Orta öğrenimini Terekkale'de (Vladikafkas) yaptı. Petersburg'da gece okuluna devam etti (1916-1917). Rus devriminden sonra Kafkasya'nın önce Beyaz, sonra da Kızıl ordu tarafından işgali üzerine General Vrangel'in kuvvetleri ile birlikte Kırım'a geçti. Kırım'ında Bolşeviklerin eline geçmesi üzerine Türkiye'ye sığındı. 1922 yılında Çekoslovakya Hükümetinin Kafkasyalı...

  M.Ö. VI. yüzyılda devletleşen İskitler, Kafkas sıradağlarının her iki tarafına da yerleşmiş ve askeri yolları, Kuzey Kafkasya ve Transkafkasya toprakları boyunca uzanmıştı.

Kuzey Kafkasya yurtseveri, toplum adamı, hukukçu, yazar, dramaturg Tsopan oğlu Elbızdıko Brıtatı, Kurtat boğazının Dallagkau köyünde (Alagir) 23 Mart 1881 doğdu. 1903'de doğduğu köyde öğretmenlik yaptı. 1905 devrimi sırasında RSDİP'in Terek-Dağıstan komitesinde çalıştı ve Osetya yöresinde Rusya çarlığına karşı oluşan ihtilalci eylemler içerinde yer aldı. 1905 yılında tutuklandı ve bir yıl boyunca Nazran kalesinde hapsedildi ve 1910 yılına kadar Terek...

Kuzey Kafkasya’daki otokton Kafkas toplumları içinde Osetler, sanatçısı oldukça fazla olan bir toplumdur.